Ngày Trái Đất
Ngày Trái Đất là ngày để nâng cao nhận thức và giá trị của môi trường tự nhiên của Trái Đất với con người. Ngày Trái Đất được khởi xướng bởi thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Gaylord Nelson. Với hình thức như một cuộc hội thảo về môi trường được tổ chức lần đầu tiên vào 22 tháng 4 năm 1970. Ngày Trái Đất giờ đây được điều phối toàn cầu bởi Mạng Ngày Trái Đất (Earth Day Network); và được tổ chức hằng năm tại hơn 192 quốc gia.
Hiện nay, nhiều cộng đồng còn tổ chức “tuần Trái Đất”, một tuần của các hoạt động xoay quanh các vấn đề môi trường. Năm 2009, Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc tuyên bố ngày 22 tháng 04 là ngày Quốc tế Mẹ Trái Đất (International Mother Earth Day). Như vậy, ngày Trái Đất 2021 sẽ diễn ra vào ngày thứ Năm, 22/4/2021.
Cái tên ngày Trái Đất xuất phát từ ý tưởng của Koenig, một thành viên trong uỷ ban tổ chức của Nelson năm 1969. Ông nói rằng ý tưởng này đến với ông do ngày sinh nhật ông trùng với ngày được chọn, 22 tháng 4, mà “Earth Day” thì vần với “birthday” (ngày sinh).
Nguồn gốc của ngày Trái Đất
Ngày Trái Đất được đề xuất lần đầu ở Mỹ năm 1970 và cho đến năm 2009 đã được Liên Hợp Quốc công nhận là một ngày lễ Quốc tế. Trên thực tế, đã từng có 2 ngày Trái Đất được tôn vinh trong cùng năm 1970. Ngày Trái Đất đầu tiên là ngày 21/3/1970 do ông John McConnell là người đề xướng. Thành phố San Francisco của Mỹ đã hưởng ứng ngày này và sau đó Tổng Thư ký Liên Hiệp quốc – U Thant đã công bố đó là ngày Trái đất Quốc tế.
Ngày Trái Đất thứ hai do ông Gaylord Nelson, nguyên thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ bang Wisconsin (Mỹ) phát động vào ngày 22/4/1970 với 20 triệu người tham gia. Nelson là người ủng hộ công cuộc bảo vệ môi trường tự nhiên và được biết đến như một trong những nhà lãnh đạo về môi trường đầu tiên trên thế giới. Ông đã truyền bá ý tưởng về ngày Trái Đất trong chuyến đi của ông đến Santa Barbara Channel ngay sau sự cố tràn dầu khủng khiếp ngoài khơi năm 1969.
Ngày Trái Đất đầu tiên có sự tham dự và ủng hộ của hai nghìn trường đại học và cao đẳng, gần 10 nghìn trường tiểu học và cấp hai và hàng trăm cộng đồng dọc nước Mỹ. Nhiều tờ báo đã nhấn mạnh tầm quan trọng và sức ảnh hưởng của sự kiện này bởi nó đã “đưa 20 nghìn người Mỹ ra khỏi nhà trong ánh nắng của mùa xuân cho một cuộc tuần hành hoà bình ủng hộ môi trường”.
Ý nghĩa của ngày Trái Đất
Ngày Trái Đất được xem là ngày mà mọi người trên thế giới phải suy nghĩ và hành động cho thế giới tự nhiên mà chúng ta đang sống. Trong ngày này, cùng sự chung tay góp sức của các cơ quan, tổ chức, chính phủ, các hoạt động nhằm mục đích bảo vệ môi trường như tuyên truyền kêu gọi mọi người chung sức bảo vệ môi trường sống, tổ chức trồng cây xanh, thu gom rác thải, bảo vệ môi trường sống xanh sạch đẹp… diễn ra trên quy mô lớn tại nhiều quốc gia. Tại nhiều nước trên thế giới thì đây không chỉ là một sự kiện quốc gia mà đã trở thành một hiện tượng toàn cầu, diễn ra trong ngày hoặc cả tuần
Tại Việt Nam, quản lý rác thải sinh hoạt đang trở nên thách thức với số lượng rác thải sinh hoạt tăng lên gấp 2 lần trong 15 năm qua. Theo thống kê trong năm 2015 lượng rác thải sinh hoạt trên thế giới tăng tới 27,1 triệu tấn/năm và mỗi năm tăng khoảng 5%, dự đoán có thể đạt tới 54 triệu tấn vào năm 2030. Với sự đô thị hóa ngày càng nhanh, tới năm 2025 trung bình mỗi người dân đô thị thải ra 1,6 kg rác/ngày.
Đặc biệt, thành phần rác thải nhựa trong rác thải sinh hoạt ngày càng gia tăng và trở thành vấn đề của toàn cầu. Đối với Việt Nam mức tiêu thụ nhựa bình quân của mỗi người tăng từ 3,8 kg/người/năm 1990 lên 41 kg/người/năm 2015. Rác thải nhựa chiếm 13-16% trong rác thải sinh hoạt. Lượng rác thải nhựa ngày càng tăng, nhưng phần lớn chưa được thu gom và xử lý đúng quy định, một lượng lớn bị thải ra các dòng sông và dần đi ra biển.
Theo dự báo của các nhà khoa học, trong khoảng 10 năm tới, lượng rác thải nhựa ra biển sẽ tăng gấp đôi. Nếu chúng ta không hành động, vào năm 2050 các đại dương sẽ chứa nhiều rác thải nhựa hơn các loại cá. Ngày Trái Đất 22/4 hàng năm là sự kiện môi trường được tổ chức trên toàn Thế giới, kêu gọi sự tham gia tích cực của mỗi người để bảo vệ hành tinh.
